21-02-2023
We weten allemaal dat onze geschiedenis, kunst en identiteit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Tot op de dag van vandaag zijn wereldwijd de gevolgen van onze geschiedenis voelbaar in de samenleving en zichtbaar in onze kunst. Maar wat is er dan precies kenmerkend voor de Gelderse kunstgeschiedenis? Met veel zorg en precisie ging Erfgoed Gelderland op zoek naar de vijftig belangrijkste kunstobjecten uit de Gelderse kunstgeschiedenis, van 1350 tot nu. In een reeks van vier video’s vertellen deze bepalende, invloedrijke of kenmerkende objecten, ook wel sleutelwerken, hun deel van het verhaal van Gelderland.
Gelderland als kruispunt voor makers en ideeën
“Gelderland is altijd een kruispunt geweest voor objecten, makers en ideeën, van de middeleeuwen tot heden”, aldus Jochem van Eijsden, kunsthistorisch onderzoeker bij Erfgoed Gelderland. “Al die tijd heeft de provincie bijzondere kunstenaars voortgebracht, aangetrokken en gehuisvest. Inmiddels zijn deze meesterwerken verspreid over binnen- en buitenland in de belangrijkste musea en erfgoedorganisaties”. In de serie Sleutelwerken van Gelderland worden deze kunstobjecten toegelicht. Samen met regisseur, producent en filmmaker Ruut van der Beele ging Erfgoed Gelderland aan de slag om de selectie Sleutelwerken uit 2021 verder uit te diepen in een reeks video’s. In de serie kijkt Van Eijsden met behulp van verschillende gasten naar de vorm van de objecten, hoe en waarom ze werden gebruikt, wat hun relatie is tot de mens en hoe Erfgoed Gelderland tot de huidige vijftig sleutelwerken is gekomen.
Zoektocht naar vijftig sleutelwerken
In opdracht van Provincie Gelderland, ging Erfgoed Gelderland op zoek naar de vijftig belangrijkste objecten uit de Gelderse kunstgeschiedenis. Dit zijn kunstobjecten die bepalend, invloedrijk of kenmerkend zijn voor de Gelderse geschiedenis. Niet alleen schilderijen en beeldhouwwerken, maar ook toegepaste kunst zoals textiel of glaswerk zijn meegenomen in de inventarisatie. In overleg met kunstkenners, kunsthistorici en historici kwam een bijzondere selectie uiteenlopende kunstuitingen tot stand. In de selectie is rekening gehouden met historische relevantie, regionale spreiding en diversiteit in objecten, media en makers. Kunst is van alle tijden en daarom zijn middeleeuwse, vroegmoderne, moderne en hedendaagse kunstobjecten gezamenlijk te zien.
Sleutelwerken vormen een kanaal voor het verhaal
Provincie Gelderland streeft naar meer samenhang in beeldende kunst. Daarnaast wil de provincie het verhaal van Gelderland laten beleven door de bewoners van Gelderland. De vijftig sleutelwerken dragen bij aan de identiteit van de regio. Het doel is om de sleutelwerken als basis te laten dienen voor nieuwe tentoonstellingen en publicaties. Het is een startpunt voor de erkenning en inventarisatie van de Gelderse kunst.
Beleef de kunstwerken via video, 3D of in real life
Ook nieuwsgierig naar het verhaal van Gelderland? Op de website collectiegelderland.nl/sleutelwerken bekijk je de serie van vier video’s. Ook presenteert de website alle vijftig kunstwerken, en een aantal zelfs als 3D-model. Zoom in, draai bij en ontdek de kunstwerken tot ware realiteit op het beeldscherm.
Het is mogelijk om een aantal van de kunstwerken te bezoeken in Gelderse musea en andere erfgoedorganisaties. In de Zutphense Walburgiskerk is het mogelijk om de kaarsenkroon, de doopvont van Gielis van den Eynde en het Van Heeckeren-monument te bezoeken. Het altaarstuk van Jan Deys bevindt zich in het Elisabeth Weeshuismuseum. Ook Nederlands grootste museum, het Rijksmuseum, toont Sleutelwerken, zoals de Roermondse Passie en het gebeeldhouwde zelfportret van Johan Gregor van der Schardt.